Tatlong halimbawa ng tulang Kapampangan. Basahin sa ibaba.
TULANG KAPAMPANGAN – Ang paglilinang, pagpapa-unlad, at ilang mga halimbawa ng Tulang Kapampangan.
Ang tula ay anyo ng sining o panitikan na nagpapahhayag ng damdamin sa pamamagitan ng isang malayang pagsulat. Maraming uri ang tula tulad ng liriko, awit, hymno, elihiya, soneta, naratibo, padula, balagtasan, at marami pang iba.
Katulad ng panitikan sa iba, ang Kapampangang panitikay ay nahubog at napa-unlad ng panahon. Sa Pilipinas ay mahina ang pagsulat gamit ang diyalekto dahil mas nais ng mga tao, lalo na ngayon, na magsulat sa tagalog o Ingles. Sa wari ni Mallari (2002), mukhang naiiwan na ng panahon ang panitikang lokal na sobrang nakakabahala na.
Basahin ang ilan sa mga tula na Kapampangan:
Paro
Qng dalagang Pacing bisa cung maglolo
iniang mamuntun la mequisugu cu mo;
caras ning paugtuan, quitang nang Mang Islo
a cacatuanganan nung bisa cung Paro.
Cabud tinangu cu atmu ne cabilis
quinimut Y Pacing bacung maquilatis,
quena na qng silyo malare la cutis
amanuan dang paro lara lang inanis.
Canian ne manguigut ing cacatuanganan
qng pangapasubu minguigut cu naman;
at iniang qng paras anti cung tatamban
mebabad yang pawas ing cacung catawan.
Bini
Nung miras ing aldo bisa cang mamili
maguing acabangal pusu nung sacali,
palague cu, Bungsu, e ca magcamali
nung dinan meng pansin yang mayap a puli.
Den namung manasic bina lang pijican
nung nanung sucat dang tanam qng asican;
uling ing bini rang salbag qng pamunlan
ya mu ring tumubung pale rang pupulan.
Yan namung damulag quenu re pabuctut
quen waring macupad a maina at gutut?
ali, pabulug de queng mabilis quimut
masanting a bicas at masican gulyut.
Nung magpalaji cang manuc a panlaban
e me buring tatyo yang lajing talunan;
mecad ing buri mung maglaji na pin man
caretang ganarul, subuc qng tepangan.
Careng magpabini, quen na mung apalya,
insanu tang bunga ing dinan dang tanda…?
Ya nang pilinan da ing pecamacaba,
ing pecamasanting, ing pecamataba.
Pacatandanan me ing queca cu payul
nung nanu ing bini yang quecang apupul
nung bini yang mangga ing quitcut mung butul
mamunga yang mangga, e mamungang santul.
Atin e tune cacaluguran
Caring caluguran, mamili ca, Bungsu
cawani mo detang tutu qng e tutu;
tutung caluguran mengari lang guintu
ding e tutu naman mengari lang tangsu.
E na basta taung queca maquibasa
tungguen mu neng tune cacaluguran na;
ing ngeni genacang queca papaquit na
magcang tauling aldo bayaran mung dusa.
Nung misan atin cang acacaluguran
ing anggang lijim mu caya sabian mu ngan
potang cagulut mu lunto cang picailian
caretang aliwa paniabyan na naman.
Atin cang aburi, pasaup ca sana
quening caluguran ban lunto mayap ca
neng e mu acaquit pamarocan naca
ing cayang sarili ya pang sisingit na.
Inia queting yatu e mu no abilang
malagung pamiutus, mesira, mesintang
ing maquipasari, nung pitutuliran
ing pamanyira na ning cacaluguran.
Ninu tang sinira qng pamaquiutus da
qng Ibpang miglalang di Adan at Eva,
nune ing parating abe da qng mula
sutil a Ubingan a caluguran da?
Sundalong linusub qng ba’re pin dacpan
ing meyaus Jesus Maestrong Uliran;
nanung pepatune qng yang pagdulapan
nung e ing uma na ning cacaluguran.
Inia o’ Bungsu co, e cacalinguan mu
dacal la ding sutil queti babo yatu;
inia mimingat ca, e sa paililu
carening e tune cacaluguran mu.
READ ALSO:
- Two Kinds Of Transmission – How Are Diseases Transmitted?
- Common Sports Injuries – Common Injuries of Officiating Officials and Athletes
What can you say about this? Let us know!
For more news and updates, follow us on Twitter:@philnews_ph Facebook:@PhilNews and; YouTube channel Philnews Ph.